Is het presidentschap van Trump een ramp of een meesterwerk?

Donald Trump bouwde zijn tweede presidentschap op zijn "America First" beloften. Dat hij de productie terug zou brengen en het leven weer betaalbaar zou maken.

Bijna een jaar later bewegen de cijfers, de stemming en de man zich in tegengestelde richtingen.

De inflatie is vertraagd, maar de prijzen blijven vastzitten. De groeicijfers zien er goed uit, maar kiezers voelen zich arm. Trump zegt dat de "slimme mensen" zijn tarieven begrijpen. Maar de slimme mensen bij de Federal Reserve zeggen dat die tarieven de prijzen opdrijven.

Trumps verhaal is dat de Amerikaanse economie wint. Het verhaal van de Amerikanen is dat ze beginnen hun vertrouwen in hem te verliezen.

Kiezers huurden Trump in om prijzen te corrigeren

Inflatie en kosten van levensonderhoud waren de beslissende kwesties van de verkiezingen van 2024.

Trump speelde in op die woede en deed grote beloften. Prijzen zouden snel dalen. Betaalbaarheid zou terugkeren. Hypotheekrentes zouden kelderen. Kiezers luisterden en velen geloofden hem.

Bijna een jaar in zijn termijn botsen die verwachtingen met een hardnekkige realiteit. De krantenkopinflatie schommelt nog steeds rond de 3%. Dat is ver verwijderd van de pieken van 2022, maar nog steeds ruim boven de doelstelling van 2%.

Maar de kosten van levensonderhoud blijven het belangrijkste probleem voor Amerikanen, volgens een recent onderzoek.

En consumenten voelen geen verbetering door Trumps acties. Sinds 2020 zijn de boodschappenrekeningen met meer dan 30% gestegen.

Elektriciteitsprijzen blijven stijgen. De kosten voor residentiële stroom stegen met meer dan 10% in de eerste acht maanden van 2025, volgens de National Energy Assistance Directors Association. 

Volgens gegevens van het Bureau of Labor Statistics blijven huren en huisvestingskosten sneller stijgen dan de algemene inflatie. Bankrate schat dat meer dan driekwart van de huizen op de markt onbetaalbaar zijn voor het gemiddelde huishouden.

Driekwart van de Amerikanen vertelt opiniepeilers dat hun huisvestingssituatie minder betaalbaar is geworden.

Wat kiezers daadwerkelijk voelen

Onderzoek geciteerd door CBS News toont aan dat consumenten betaalbaarheid beoordelen op basis van uitgaven uit eigen zak, niet op basis van inflatiecijfers.

Goedkeuringscijfers tonen een vergelijkbaar patroon. Een AP NORC-peiling toont aan dat slechts 31% van de Amerikanen Trumps aanpak van de economie goedkeurt, de laagste economische beoordeling van beide termijnen.

Het RealClearPolitics-gemiddelde toont goedkeuring voor inflatie in de mid-30, met meer dan 60% afkeuring. 

Wat deze cijfers politiek gevaarlijk maakt, is dat ze niet langer partijdig zijn.

Zelfs Republikeinse kiezers zeggen steeds vaker dat de regering zich niet genoeg heeft gericht op het verlagen van prijzen. 

Die frustratie kwam publiekelijk naar voren toen afgevaardigde Marjorie Taylor Greene waarschuwde dat kiezers niet kan worden verteld dat hun rekeningen betaalbaar zijn wanneer ze dat duidelijk niet zijn.

Tarieven als beleid en als probleem

Trumps economische verhaal leunt sterk op tarieven. Hij beweert dat ze bedrijven dwongen te investeren in Amerikaanse fabrieken en datacenters.

Hij zegt dat ze steun voor boeren financierden. Hij noemt ze een teken van kracht en intelligentie.

De mechanica is eenvoudiger. Tarieven verhogen de kosten van import en geïmporteerde inputs. Die kosten bewegen door de toeleveringsketens. In eerste instantie absorberen bedrijven ze. Uiteindelijk betalen consumenten ze.

In werkelijkheid erkennen de acties van de regering dit. Trump heeft onlangs tarieven op tientallen voedsel- en landbouwproducten teruggedraaid, waaronder rundvlees, koffie en bananen. Deze werden gezien als pogingen om de boodschappenprijzen te verlagen voordat de politieke schade zich verder verspreidt.

Desondanks blijft Trump tarieven in algemene termen verdedigen en presenteert ze zelfs als instrumenten voor buitenlands beleid. Dat laat hem vastzitten in een tegenstrijdigheid. 

Tarieven worden verkocht als de reden waarom investeringen terugkeren en als beleid dat de prijzen niet verhoogt. De terugdraaiingen wijzen op het tegenovergestelde.

Prestatie versus empathie

Trumps rally in Pennsylvania legde een laatste spanning bloot. Hij zag er ontspannen en energiek uit. Hij maakte grappen. Hij improviseerde. Hij genoot. Veel aanhangers ook. Voor hen gaan rally's minder over beleid dan over erbij horen.

Voor zwevende kiezers en ongeïnteresseerde kiezers is toon anders belangrijk. Ze willen weten of de president hun stress begrijpt. 

Wanneer hij betaalbaarheid afdoet als nep of mensen vertelt dat prijzen al dalen, komt dat over als onverschilligheid.

Wanneer hij van boodschappen overschakelt naar culturele grieven, suggereert dat dat prioriteiten elders liggen.

In een recent gesprek met The Wall Street Journal gaf Trump toe dat hij niet weet wanneer de voordelen van investeringen en beleidsveranderingen de kiezers zullen bereiken.

Hij zei dat hij niet kon voorspellen of die timing Republikeinen zou helpen het Huis te behouden in 2026.

Die bekentenis bevestigt wat de gegevens al suggereren. Trumps economische strategie is langetermijn. De politieke test is kortetermijn.

De Federal Reserve voorspelt verbetering voor volgend jaar. Minister van Financiën Scott Bessent oppert het idee van toekomstige belastingteruggaven gekoppeld aan Trumps Big Beautiful Bill. Niets daarvan helpt gezinnen wier huur- en elektriciteitsrekeningen nu betaald moeten worden.

Er is ook een dreigende schok die het debat van de ene op de andere dag kan veranderen. Verbeterde subsidies voor de Affordable Care Act zullen verlopen tenzij het Congres actie onderneemt. 

Waarom Trumps presidentschap onder druk staat

Ondanks dit alles valt Trumps presidentschap niet uit elkaar, althans nog niet. Of misschien is het te vroeg om te oordelen.

Zijn algemene goedkeuring is weer boven de 40% gestegen sinds de regeringssluiting eindigde. Democraten kunnen het goed doen bij de tussentijdse verkiezingen, maar de geschiedenis suggereert dat ze waarschijnlijk geen vetobestendige meerderheid zullen behalen. 

Trump regeert grotendeels via uitvoerende acties en behoudt aanzienlijke macht, zelfs met een vijandig Congres.

Er is ook een reden waarom veel controverses geen massale tegenreactie hebben veroorzaakt.

Minder Amerikanen volgen politiek nieuws nauwlettend na jaren van onrust. Schandalen die het dagelijks leven niet raken, vervagen snel. Economische druk niet.

Dit is waar de strijd om betaalbaarheid beslissend wordt. Trumps afwijzende taalgebruik heeft een moeilijk economisch probleem veranderd in een persoonlijke geloofwaardigheidstest. 

Wanneer hij betaalbaarheid een hoax noemt en vervolgens zegt dat prijzen al dalen, vertelt hij kiezers dat hun ervaring onjuist is. Na verloop van tijd erodeert die boodschap het vertrouwen sneller dan slechte gegevens.

Het gevaar dat voor ons ligt is niet ongecontroleerde inflatie, maar eerder een langzame, slepende mismatch tussen wat de president zegt en wat huishoudens voelen.

Als prijzen kleverig blijven of zorgkosten stijgen, kan die mismatch verharden tot iets schadelijkers. 

Het bericht Is Trumps presidentschap een ramp of een meesterles? verscheen eerst op Invezz